Kavramlarda içlem ve kaplam
Bir kavram içine aldığı bireylerin ortak özellikleri durumunda ise ve onları kapsamı içine alıyorsa o kavram kapsadığı her bir kavramın içlemi durumundadır.
Bir kavramın kapsadığı ve içlemi olduğu her bir kavram o kavramın kaplamı durumundadır. Örneğin” çam” “kavak” “çınar” kavramları “ağaç” kavramının kaplamı durumundadır. “Ağaç” kavramı ise diğer kavramların içlemi durumundadır.
- İçlem ve kaplam birbiriyle ters orantılıdır. Biri artarsa diğeri azalır.
- Birbirleriyle anlam bağlantısı bulunan kavramlar arasında içlem – kaplam ilişkisi bulunur.
- İçlem durumunda olan kavram kaplam olan kavramlara göre daha soyut ve geneldir. Kaplam durumunda olan kavramlar ise içlem olan kavramlara göre daha somut ve özeldir.
4. Kavramlar Arası İlişkiler :
İki kavram arasında dört türlü ilişkiden biri bulunur. Bu ilişkiler şunlardır:
1) Eşitlik İlişkisi: İki kavramdan her biri diğerinin tüm bireylerini karşılıyorsa (içine alıyorsa) aralarında eşitlik ilişkisi bulunur. Örneğin ‘canlı’ kavramı ile ‘solunum yapma’ kavramı arasında eşitlik ilişkisi vardır.
• • Bu ilişki şöyle gösterilebilir:
Her canlı solunum yapar
Her solunum yapan canlıdır.