1.6 Arİtmetİk İŞlemler

Javadaki temel aritmetik işlemler şunlardır :

+ toplama
- çıkarma
* çarpma
/ bölme
% tamsayılar için bölmede kalan (modül )

Program 1.15 deki program örneği int tamsayı kullanarak bu aritmetik işlemlerin yapılmasını göstermektedir.

Program 1.15 : Aritmetik.java konsol programı

import java.io.*; //java girdi cikti sinifini cagir
class Aritmetik
{
public static **** main(String args[])
{
int sayi1,sayi2;
int toplama,cikarma,carpma,bolme,kalan;
sayi1=2;
sayi2=3;
toplama = sayi1+sayi12;
cikarma = sayi1-sayi2;
carpma = sayi1*sayi2;
bolme=sayi1/sayi2;
kalan=sayi1%sayi2;
System.out.println("sayi1 + sayi2 ="+toplama);
System.out.println("sayi1 - sayi2 ="+cikarma);
System.out.println("sayi1 * sayi2 ="+carpma);
System.out.println("sayi1 / sayi2 ="+bolme);
System.out.println("sayi1 % sayi2 ="+kalan);
}
}


Aritmetik.java konsol programı çıktısı :

sayi1 + sayi2 =5
sayi1 - sayi2 =-1
sayi1 * sayi2 =6
sayi1 / sayi2 =0
sayi1 % sayi2 =2

şeklinde olacaktır. Swing grafik kütüphanesi çıktısı pratiği yapmak amacıyla aynı programı swing JoptionPane çıktısı ile yazarsak :

Program 1.16 : AritmetikSW.java konsol programı

import javax.swing.JOptionPane; //java swing cikti sinifini cagir

class AritmetikSW

{

public static **** main(String args[])

{

String s;

int sayi1,sayi2;

int toplama,cikarma,carpma,bolme,kalan;

sayi1=Integer.parseInt(

JOptionPane.showInputDialog("birinci sayıyı giriniz : ")

);

sayi2=Integer.parseInt(

JOptionPane.showInputDialog("ikinci sayıyı giriniz : ")

);

toplama = sayi1+sayi2;

cikarma = sayi1-sayi2;

carpma = sayi1*sayi2;

bolme = sayi1/sayi2;

kalan = sayi1%sayi2;

s="";

s=s+sayi1+" + "+sayi2+" = "+toplama+"
";

s=s+sayi1+" - "+sayi2+" = "+cikarma+"
";

s=s+sayi1+" / "+sayi2+" = "+carpma +"
";

s=s+sayi1+" * "+sayi2+" = "+bolme +"
";

s=s+sayi1+" % "+sayi2+" = "+kalan +"
";

JOptionPane.showMessageDialog(null,s,

"Aritmetik islemleri",JOptionPane.PLAIN_MESSAGE);

System.exit(0);

}

}


Bu programın çıktısı :


Şekil 1.12 AritmetikSW.java dosyasının JOptionPane çıktı penceresinde görünümü

Java ve C dillerinde temel aritmetik işlemlerinin yanı sıra bu işlemlerin kısaltılmış sembolleri de oldukça sık kullanılır. Bu işlemler :



++ bir ilave et
-- bir çıkar
+= sağ taraftaki rakamı ilave et
-= sağ taraftaki rakamı çıkar
*= sağ taraftaki rakamla çarp
/= sağ taraftaki rakama böl
%= sağ taraftaki rakama bölüp kalanını al işlemleridir.

++ ve -- işlemleri değişkenden önce veya sonra gelebilir. Bu iki şeklin değişken tek başlarına kullanıldığında bir farklılıkları yoktur, fakat ikinci bir değişkenle birlikte tek bir deyimde kullanıldıklarında ikinci değişkenin değeri değişir. Aşağıdaki iki program parçacığına göz atalım.

++ işlemcisinin değişkenden sonra kullanılması

int a=2;
int c;
c=a++; // a nın değeri 3 c nin değeri 2


++ işlemcisinin değişkenden önce kullanılması

int a=2;
int c;
c=++a; // a nın değeri 3 c nin değeri 3


a değişkeninin değeri başlangıçta 2 ise görüldüğü gibi hem ++a işleminde hem de a++ işleminde değeri 3 e çıkmaktadır. Ancak c değişkeninin değeri c=a++ işleminde 2 olarak kalırken (önce değeri yükle sonra arttır), c=++a işleminde 3 olmaktadır(önce arttır, sonra değeri yükle). ++ ve -- işlemleri genelde tam sayı değişkenler için kullanılır.

Program 1.17 da aritmetik işlemleri gösteren bir program verilmiştir. Bu programın sonuçları da altta verilmektedir. Programı basamak basamak takip ederek sonuçların doğruluğunu elde hesaplayarak kontrol edebilirsiniz

Program 1.17 : Aritmetik1.java aritmetik işlem örneği


import java.io.*;
public class Aritmetik1
{ public static **** main(String[] args)
{
int sayi1=1;
int sayi2=2;
sayi1+=sayi2;
System.out.println("sayi1+= : "+ sayi1);
sayi1-=sayi2;
System.out.println("sayi1-= : "+ sayi1);
sayi1*=sayi2;
System.out.println("sayi1*= : "+ sayi1);
sayi1/=sayi2;
System.out.println("sayi1/= : "+ sayi1);
}
}



Aritmetik1 sınıfının sonuçları

sayi1+= : 3
sayi1-= : 1
sayi1*= : 2
sayi1/= : 1